Get 20M+ Full-Text Papers For Less Than $1.50/day. Start a 14-Day Trial for You or Your Team.

Learn More →

Evaluation of Postural Stability in Patients with Parkinson Disease

Evaluation of Postural Stability in Patients with Parkinson Disease Introduction: Postural instability is important element of clinical presentation of patients with Parkinson disease. Objective of study was stabilometric evaluation of posture of patients with PD in comparison with healthy ones. Material and methods: 43 patients with PD and 46 healthy persons entered the study. TecnoBody platform was used for stabilometric assessment. Posture stability assessment was performed with and without patient's sight control. Patients with PD were tested in "on" mode. Results: The results of open eyes test in patients with PD were: P-T speed 11,86 ± 12,5 m/s, P-B speed 8,49±7,4 m/s, perimeter 385,3±368,2mm, ellipse field 388,58 ±658,6mm2. Results e-mail: mariakloda@autograf.pl obtained in the eyes closed test were: P-T speed 20,44±18 m/s, P-B speed 13,09±10,5 m/s, perimeter 637,21 ±530,9mm, ellipse field 756,16±888,7mm2. Results in healthy controls in open eyes test were: P-T speed 5,23±2 m/s, P-B speed 4,26±1,7 m/s, perimeter 176,67 ±66mm, ellipse field 100,23 ±71,1mm2. Fairly results obtained in eyes shut test were: P-T speed 10,28±4,4 m/s, P-B speed 5,91±3 m/s, perimeter 296,26 ±123,9mm, ellipse field 218 ±140,7mm2. Statistically significant differences (p<0,05) between groups in all four stabilometric parameters in both tests were recorded. Conclusions: 1. Increased deflection of body's center of gravity in patients with PD causes imbalance which may be a reason of any falls. 2. Positive correlation was observed between age and perimeter values in control group in tests with eyes closed and opened. The correlation was not observed in tested group. Keywords: postural stability, posturography, imbalance, specific gravity, balance W naszej pracy skoncentrowalimy si na ocenie redniej prdkoci przemieszczania rodka masy ciala (Center of mass ­ COM ) w plaszczynie strzalkowej i czolowej oraz analizie perimetru i pola elipsy. Wstp Stabilno postawy ciala zalena jest od szybkoci z jak uklad nerwowy jest w stanie wychwyci, zanalizowa i skorygowa zaklócenia stabilnoci oraz dobra odpowiedni program ruchowy, który zapobiegnie utracie równowagi [1]. Zaburzenia kontroli posturalnej wynikaj z zaburze strukturalnych bd funkcjonalnych, zachodzcych w obrbie orodkowego ukladu nerwowego (OUN), który stanowi nadrzdny uklad sterujcy, bd w obrbie podrzdnego ukladu miniowo-szkieletowego bdcego ukladem wykonawczym [2,3]. Problem kontroli równowagi i stabilnoci ciala jest zagadnieniem zloonym i wymaga wielokierunkowej analizy dla pelnego zobrazowania przyczyn tych zaburze [2,4-7]. Zaburzenia stabilnoci posturalnej i równowagi jakie obserwuje si ju w pierwszych stadiach choroby Parkinsona (Parkinson´s disease ­ PD), s istotnym elementem obrazu klinicznego tej jednostki chorobowej. PD jest schorzeniem neurodegeneracyjnym o nieznanej etiologii. Charakterystyczne objawy chorobowe tj. bradykinezja, drenie spoczynkowe, sztywno miniowa, rozwijaj si powoli. Schorzenie ma charakter przewlekly, postpujcy i prowadzi m.in. do znacznego upoledzenia czynnoci narzdu ruchu. W zalenoci od stadium choroby w jakim znajduje si pacjent, stosuje si odpowiednie leczenie farmakologiczne, które jak dotd nie powstrzymuje postpu choroby, ale pozwala zmniejszy nasilenie objawów. Stosowane w praktyce medycznej testy równowagi daj jedynie jakociowy obraz badanej cechy (np. test Romberga oceniany jako dodatni lub ujemny). Ilociow metod diagnostyczn pozwalajc na obiektywn ocen stabilnoci ciala jest posturografia statyczna przeprowadzana na platformach stabilometrycznych [2,4,5,8-10]. Celem bada byla ocena zdolnoci utrzymania stabilnoci ciala oraz okrelenie roli analizatora wzroku w procesie utrzymania równowagi u pacjentów z rozpoznan idiopatyczn chorob Parkinsona w porównaniu z grup osób zdrowych (bez cech uszkodzenia OUN). Material i metody Grup badan (GB) stanowilo 43 pacjentów (w tym 16 kobiet i 27 mczyzn) hospitalizowanych z powodu idiopatycznej choroby Parkinsona w Klinice Neurologii Wydzialu Nauki o Zdrowiu Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego w okresie od sierpnia 2010 do lutego 2011 roku. Stopie zaawansowania choroby oceniano na podstawie Ujednoliconej Skali Oceny Choroby Parkinsona (Unified Parkinson´s Disease Rating Scale ­ UPDRS). Dokonano równie oceny wedlug klasyfikacji Hoehn&Yahr (H&Y). Do grupy badanej kwalifikowano pacjentów bdcych w I, II i III stadium choroby wg H&Y. redni czas od momentu rozpoznania choroby wynosil 8,36±4,9 lat. redni wiek badanych pacjentów to 59,7±9,8 lat, masa ciala 76,5±11,7 kg, wzrost 165,6±8,8 cm (tabela 1). Grup kontroln (GK) stanowilo 46 osób bez objawów uszkodzenia OUN, (w tym 37 kobiet i 9 mczyzn). redni wiek 59,3±10,1 lat, masa ciala 74,54±16,3 kg, wzrost 164±8,1cm. (tabela 1). Do grupy kontrolnej kwalifikowano na podstawie analizy uzyskanych w ankiecie autorskiej odpowiedzi. Negatywna odpowied na wszystkie z postawionych pyta pozwalala zakwalifikowa dan osob do grupy kontrolnej. Pytania zawarte w ankiecie przedstawiono w tabeli 2. 7 ­ rednia P-T prdko (mm/s) ­ rednia prdko przemieszczania si rodka masy ciala w plaszczynie strzalkowej, ­ rednia P-B prdko (mm/s) ­ rednia prdko przemieszczania si rodka masy ciala w plaszczynie czolowej, ­ perimetr (mm) ­ dlugo drogi rzutu rodka masy ciala w czasie trwania próby (punkt przyloenia sil reakcji podloa ­ center of pressure COP), ­ pole elipsy (mm²) ­ utworzone przez polczone punkty najwikszych wychyle COP. Badania przeprowadzono jednorazowo w takich samych warunkach dla kadej osoby badanej (po nocy przespanej bez zaburze, po spoyciu lekkiego posilku, w godzinach 9-10 rano). Pacjentów z PD badano w stanie ,,on" ok. 1 godz. po przyjtej dawce leku z grupy dopaminergicznych. Uzyskane parametry z powyszych bada zapisano w jednej bazie danych i opracowano statystycznie. Do oceny zmiennych wykorzystano redni arytmetyczn, odchylenie standardowe (SD) oraz frakcje procentowe. Wyniki rejestrowano w arkuszu Exel. W oparciu o wyniki analizy statystycznej wykorzystano test U Manna-Witneya. Istotnoci statystyczne przyjto na poziomie p<0,05. Do analizy wykorzystano program Statistica 8.0 na licencji akademickiej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Uzyskano zgod Komisji Bioetycznej przy Warszawskim Uniwersytecie Medycznym (KB 3/2011). Tab. 1. Dane demograficzne i kliniczne badanych grup Tab. 1. Vital and clinical statistics of the groups tested Grupa Liczba osób Wiek (lata) Masa ciala (kg) Dlugo ciala (cm) BMI Czas zachorowania (lata) H&Y (on) (punkty) H&Y (off) (punkty) UPDRS (on) (punkty) UPDRS (off) (punkty) Grupa badana ­ GB 43 K 16 M 27 59,7 ± 9,8 76,5 ± 11,7 165,6 ± 8,8 26,6 ± 3,4 8,36 ± 4,9 1,72 ± 0,7 2,39 ± 0,8 19,81 ± 11,7 38,14 ± 20,2 Grupa kontrolna ­ GK 46 K 37 M 9 59,3 ± 10,1 74,54 ± 16,3 164 ± 8,1 27,62 ± 5 H&Y ­ Klasyfikacja wedlug Hoehn&Yahr. UPDRS ­ Ujednolicona Skala Oceny Choroby Parkinsona (Unified Parkinson´s Disease Rating Scale). on ­ dzialanie leku z grupy dopaminergicznych. off ­ braku dzialania leku z grupy dopaminergicznych Tab. 2. Pytania ankiety kwalifikujcej do grupy kontrolnej ­ opis w tekcie Tab. 2. Inquiries from the qualification questionnaire to a control group ­ description in the text ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ przebyte incydenty neurologiczne, przebyte lub istniejce choroby neurologiczne, cukrzyca, przebyte zlamania, zwichnicia, skrcenia w obrbie koczyn dolnych, wady postawy w plaszczynie strzalkowej i czolowej, interwencje neurochirurgiczne w obrbie glowy i krgoslupa, znaczce wady wzroku, ostre incydenty bólowe w okresie ostatnich 3 miesicy, przyjmowanie rodków farmakologicznych mogcych upoledza, zachowania równowane (nasenne, antydepresyjne i uspokajajce). Wyniki Analiza uzyskanych wartoci redniej prdkoci P-T (mm/s) przemieszczania si COP w grupie GB ujawnila wiksze wartoci (11,86±12,5 mm/s) (tabela 3) w stosunku do grupy kontrolnej GK (5,23±2 mm/s) (tabela 5) w próbie z kontrol wzroku (p<0,000009) (tabela 7). Istotny wzrost tych wartoci odnotowano równie w tecie bez kontroli wzroku (p<0,00009; tabela 8). W grupie GB uzyskano 20,44±18 mm/s, natomiast w grupie GK 10,28±4,4 mm/s (tabela 4 i 5). Dodatkowo obserwuje si u pacjentów z PD rónic 8,58 mm/s redniej prdkoci P-T uzyskanej w próbie z oczami otwartymi w stosunku do rezultatów otrzymanych w próbie bez kontroli wzroku. W grupie GK rónica ta wyniosla 5,05 mm/s. Równie interesujce wyniki uzyskano analizujc wartoci redniej prdkoci P-B (mm/s). W próbie z kontrol wzroku w grupie GB odnotowano warto 8,49±7,4 (mm/s; tabela 3), podczas gdy w grupie GK 4,26±1,7 (mm/s; tabela 5),(p<0,006; tabela 7). Co ciekawe, warto tego parametru stabilometrycznego równie ulegla istotnemu (p<0,000006) (tabela 8) wzrostowi w próbie bez kontroli wzroku w obu badanych grupach. W grupie GB rednia prdko P-B (mm/s) wzrosla o 4,6 (mm/s), a w grupie GK o 1,65 (mm/s). Wszyscy badani zostali zapoznani z metodyk i celem bada oraz wyrazili wiadom zgod na udzial w badaniach. Do oceny stabilometrycznej postawy zastosowano platform ,,TecnoBody" z oprogramowaniem Prokain 3, które dokumentuje i poddaje analizie zebrane dane. Badanie realizowano wedlug nastpujcego schematu: badany przyjmowal pozycj swobodnie stojc na platformie z koczynami górnymi opuszczonymi wzdlu tulowia i stopami ustawionymi na szeroko bioder w okrelonych punktach na platformie. Nastpnie koncentrowal wzrok na wskazanym, nieruchomym punkcie umieszczonym na wysokoci wzroku w odlegloci 3 metrów. Dokonano pomiarów podczas swobodnego stania z otwartymi oczami (czas pomiaru 30 s). Nastpnie dokonano badania w tej samej pozycji wyjciowej bez kontroli wzroku (30 s). Do opisu reakcji równowanych zastosowano: Kolejnym parametrem poddanym obserwacji byl perimetr (mm). Wyniki uzyskane w próbie z kontrol wzroku przedstawiaj si nastpujco: w grupie GB rednie wartoci perimetu wyniosly 385,3±368,2 mm, natomiast w grupie GK 176,67±66 mm. Rónica uzyskanych wyników okazala si istotna (p<0,00006). Analiza wyników dotyczcych perimetru wskazuje tendencj do zwikszenia dlugoci tej drogi w próbie z wylczeniem kontroli wzroku. W grupie pacjentów z PD dlugo drogi rednio ulegla zwikszeniu o 251 mm, a w grupie GK 119,59 mm. Uzyskane rónice pomidzy obiema grupami okazaly si istotne (p < 0,000001). Prezentujc wyniki dotyczce rednich wartoci pola elipsy w grupie GB obserwuje si zwikszenie ich o 367,58 mm² po wylczeniu kontroli wzrokowej (tabela 4). W grupie kontrolnej rónica wartoci uzyskanych w obu próbach nie byla ju tak dua (wyniosla Tab. 3. Wartoci parametrów stabilometrycznych uzyskane w grupie badanej (GB) w próbie z kontrol wzroku Tab. 3. Stabilometric perimeters values obtained in the tested group (GT) in tests performed with eyes opened Zmienna Oczy otwarte ­ rednia P-T prdko (mm/sec) Oczy otwarte ­ rednia P-B prdko (mm/sec) Oczy otwarte ­ Perimetr (mm) Oczy otwarte ­ Pole elipsy (mm²) rednia Mediana 11,86 8,49 385,3 388,58 8,0 4,0 225,0 207,0 Odchylenie standardowe 12,5 7,4 368,2 658,6 118,23 mm²), cho równie znaczca (w próbie z kontrol wzroku poziom istotnoci pomidzy grupami wyniósl p<0,000001, natomiast w próbie z zamknitymi oczami p<0,0000001) (tabela 7 i 8). Dokonano równie oceny korelacji uzyskanych wyników parametrów stabilometrycznych ze stanem klinicznym pacjentów z PD. Zaobserwowano brak korelacji wszystkich czterech parametrów stabilometrycznych ze stanem klinicznym ocenianym wedlug skal UPDRS i H&Y, jak równie czasem od momentu postawienia rozpoznania i wieku chorych na PD. Na podkrelenie zasluguje fakt uzyskania korelacji pomidzy wiekiem, a dlugoci cieki COM (R=0,302356 p<0,041) i pola elipsy (R=0,316439 p<0,032) w grupie GK w próbie z kontrol wzroku (tabela 9), czego nie obserwowano w grupie GB (tabela 10). Wyniki potwierdzaj postpujcy wraz z wiekiem deficyt stabilnoci. Tab. 5. Wartoci parametrów stabilometrycznych uzyskane w grupie kontrolnej (GK) w próbie z kontrol wzroku Tab. 5. Stabilometric perimeters values obtained in the control group (GC) in tests performed with eyes opened Zmienna Oczy otwarte ­ rednia P-T prdko (mm/sec) Oczy otwarte ­ rednia P-B prdko (mm/sec) Oczy otwarte ­ Perimetr (mm) Oczy otwarte ­ Pole elipsy (mm²) rednia Mediana 5,23 4,26 176,67 100,23 5,0 4,0 168,0 82,5 Odchylenie standardowe 2,0 1,7 66,0 71,1 Tab. 4. Wartoci parametrów stabilometrycznych uzyskane w grupie badanej (GB) w próbie bez kontroli wzroku Tab. 4. Stabilometric perimeters values obtained in the tested group (GT) in tests performed with eyes closed Zmienna Oczy zamknite ­ rednia P-T prdko (mm/sec) Oczy zamknite ­ rednia P-B prdko (mm/sec) Oczy zamknite ­ Perimetr (mm) Oczy zamknite ­ Pole elipsy (mm²) rednia Mediana 20,44 13,09 637,21 756,16 15,0 8,0 455,0 450,0 Odchylenie standardowe 18,0 10,5 530,9 888,7 Tab. 6. Wartoci parametrów stabilometrycznych uzyskane w grupie kontrolnej (GK) w próbie bez kontroli wzroku Tab. 6. Stabilometric perimeters values obtained in the control group (GC) in tests performed with eyes closed Zmienna Oczy zamknite ­ rednia P-T prdko (mm/sec) Oczy zamknite ­ rednia P-B prdko (mm/sec) Oczy zamknite ­ Perimetr (mm) Oczy zamknite ­ Pole elipsy (mm²) rednia Mediana 10,28 5,91 296,26 218,5 9,0 5,0 251,0 191,0 Odchylenie standardowe 4,4 3,0 123,9 140,7 Tab. 7. Porównanie wartoci parametrów stabilometrycznch w obu badanych grupach uzyskane w próbie z kontrol wzroku (test U Manna-Whitneya) Tab. 7. Comparison of stabilometric perimeters values in the both tested groups obtained in the test performed with eyes opened (U Mann-Whitney test) Zmienna Sum.rang. GB Oczy otwarte-rednia P-T Prdko (mm/sec) Oczy otwarte-rednia P-B Prdko (mm/sec) Oczy otwarte- Perimetr (mm) Oczy otwarte-Pole elipsy (mm²) 2475,00 2267,00 2424,50 2534,50 Test U Manna-Whitneya Wzgldem zmiennej: grupa Sum.rang GK 1530,00 1738,00 1580,50 1470,50 P 0,000009 0,00649 0,00006 0,000001 P 0,000009 0,00540 0,00005 0,00000 Tab. 8. Porównanie wartoci parametrów stabilometrycznch w obu badanych grupach uzyskane w próbie bez kontroli wzroku (test U Manna-Whitneya) Tab. 8. Comparison of stabilometric perimeters values in the both tested groups obtained in the test performed with eyes closed (U Mann-Whitney test) Zmienna Sum.rang. GB Oczy zamknite-rednia P-T prdko (mm/sec) Oczy zamknite-rednia P-B prdko (mm/sec) Oczy zamknite- Perimetr (mm) Oczy zamknite-Pole elipsy (mm²) 2413,00 2485,00 2532,50 2550,00 Test U Manna-Whitneya Wzgldem zmiennej: grupa Sum.rang GK 1592,00 1520,00 1472,50 1455,00 P 0,00008 0,000006 0,00000 0,0000001 P 0,00008 0,00000 0,00000 0,00000 Tab. 9. Korelacja wieku i perimetru w grupie kontrolnej (GK) w tecie z kontrol i bez kontroli wzroku Tab. 9. Correlation of age and perimeter values in the control group (GC) obtained in the test performed with eyes closed and opened Para zmiennych Wiek i Perimetr (mm) oczy otwarte Wiek i Perimetr (mm) oczy zamknite Korelacja porzdku rang Spearmana R Spearman 0,302356 -0,030435 t(N-2) 2,10408 -0,20198 p 0,041120 0,840866 Tabela 10. Korelacja wieku i perimetru w grupie badanej (GB) w tecie z kontrol i bez kontroli wzroku Table 10. Correlation of age and perimeter values in the tested group (GT) obtained in the test performed with eyes closed and opened Para zmiennych Wiek i Perimetr (mm) oczy otwarte Wiek i Perimetr (mm) oczy zamknite Korelacja porzdku rang Spearmana R Spearman 0,044787 -0,002232 t(N-2) 0,287068 0,014291 p 0,775506 0,988667 Dyskusja Zaburzenia równowagi statycznej nie zawsze zwizane s z nieprawidlowym funkcjonowaniem ukladu równowagi, który tworz: uklad przedsionkowy zlokalizowany w uchu wewntrznym, narzd wzroku i receptory czucia glbokiego rozmieszczone na powierzchniach stawowych i cignach [1,5]. Niekiedy przyczynami niestabilnoci posturalnej s niektóre schorzenia i zabu- rzenia majce charakter przewlekly, jak równie przyjmowane przewlekle substancje psychoaktywne [5]. Badania równowagi i stabilnoci ciala na platformie stabilometrycznej stanowi istotny element obiektywnej diagnostyki. Dziki ocenie konkretnych parametrów ilociowych mona diagnozowa pacjenta pod ktem progresji zaburze, wplywu stosowanej farmakoterapii oraz planowania procesu fizjoterapii pacjentów z PD [5,11]. Na podstawie oceny wybranych parametrów stabilometrycznych zaobserwowano istotnie gorsz stabilno ciala pacjentów z PD w porównaniu z osobami zdrowymi. Przeprowadzona analiza wykazala istotne rónice redniej prdkoci przemieszczania si COP w plaszczynie strzalkowej i czolowej, pola powierzchni oraz dlugoci calkowitej cieki pomidzy badanymi grupami. Obserwowany w grupie GB wzrost tych parametrów moe wskazywa na gorsz stabilno ciala w pozycji stojcej. W medycznych bazach literaturowych istnieje wiele prac analizujcych posturografi u pacjentów z PD, na tej podstawie mona sdzi, e zagadnienie zyskuje coraz wiksz popularno. Stwierdzono, i pelny pogld na mechanizmy kontroli posturalnej daje ocena kilku parametrów opisujcych rekcje równowane [11]. Wyróniono wród nich: perimetr, pole elipsy, prdko przemieszczania si rodka masy ciala w plaszczynie strzalkowej i czolowej, kierunek przemieszczania si rodka masy ciala (plaszczyzna strzalkowa i czolowa), posturalna asymetria pomidzy praw i lew koczyn [11-13]. Zmniejszenie wartoci parametrów stabilnoci ciala u pacjentów z idiopatyczn chorob Parkinsona po podaniu preparatów dopaminergicznych potwierdzilo w swoich badaniach wielu innych autorów. Rocchi L. i wsp. porównywali wplyw glbokiej stymulacji mózgu (Deep Brain Stimulation ­ DBS) oraz lewodopy na stabilno postawy w grupie szeciu pacjentów z PD. Pacjenci poddani zostali czterem testom: off DBS i lewodopa, on DBS, on lewodopa, on DBS i lewodopa. Autorzy ci dowiedli, e wiksz popraw parametrów stabilometrycznych uzyskali pacjenci po wlczeniu DBS ni po wlczeniu lewodopy [12]. Bartoli A. i wsp. dokonali bada, które mialy odpowiedzie na pytanie, czy stabilno posturalna u pacjentów z PD poprawia si dziki redukowaniu sztywnoci po zastosowaniu leku dopaminergicznego jakim jest apomorfina. Autorzy przeprowadzili trzy pomiary stabilometryczne z oczami otwartymi w odstpie 5-10 minut w stanie oddzialywania i braku dzialania apomorfiny, z czego wyniki tylko drugiego testu poddane zostaly analizie. Zaobserwowano efekt dzialania apomorfiny na mechanizmy równowagi uzyskujc dodatni korelacj pomidzy zmniejszeniem sztywnoci mini posturalnych, a popraw stabilnoci postawy wyraon zmniejszeniem calkowitej oscylacji COP oraz niszymi wartociami oscylacji w kierunku przód ­ tyl [14]. Mraz M. i wsp. na podstawie przeprowadzonych bada wysunli wnioski, i stabilno postawy ciala u osób z PD w porównaniu z osobami zdrowymi cechuj wiksze wartoci calkowitej drogi przemieszczania si COP oraz pola powierzchni. Przeanalizowane badania dostarczyly dowodów na nasilenie niestabilnoci postawy po wylczeniu kontroli wzrokowej [15]. W literaturze odnaleziono prace, które prezentowaly wyniki bada nad stabilnoci posturaln po operacyjnym leczeniu PD [16-20]. Jagielski i wsp. stwierdzili, e w 2 tygodnie po przeprowadzeniu zabiegu jedno- stronnej tylnobrzusznobocznej pallidotomii wikszo parametrów posturograficznych w fazie off ulegla poprawie. Poprawa w fazie on byla mniej wyraona [16]. Obserwowano równie zmniejszanie nasilenia drenia czy sztywnoci po zabiegu obustronnej talamotomii, co przeloylo si na zwikszenie stabilnoci postawy [20]. W prezentowanej pracy wykazano równie istotny wplyw kontroli wzrokowej na wartoci stabilometryczne. Wylczenie kontroli wzrokowej prowadzi do zwikszenia prdkoci i amplitudy wychwia. Znaczenie kontroli wzrokowej w regulacji stabilnoci ciala jest wyrane w obu badanych grupach, ale wiksze u pacjentów z PD. W rezultacie odnotowano: przyspieszenie kolysania postawy w plaszczynie strzalkowej i czolowej. Obserwowany wzrost prdkoci przemieszczania si COP w plaszczynie strzalkowej wskazuje na wiksze zaangaowanie strategii dystalno-proksymalnej (wiksze zaangaowanie mm. w obrbie stawu skokowego) w utrzymaniu równowagi ciala ni strategii proksymalno-dystalnej (mm. przywodziclieli i odwodzicieli stawu biodrowego, które w wikszym stopniu odpowiadaj za stabilno w kierunku bocznym). Wykazano równie wydluenie drogi rzutu rodka cikoci oraz pola elipsy. Famula A. i wsp. przeprowadzili badania nad sprawnoci regulacji równowagi, a stabilnoci ciala u osób starszych w próbie z kontrol i bez kontroli wzroku. Uzyskane wyniki dotyczce dlugoci drogi rzutu rodka cikoci, ujawnialy tendencj do wydluania dlugoci tej drogi wraz z wylczeniem kontroli wzrokowej [4]. W niniejszej pracy skupiono si przede wszystkim na obserwacji wplywu kontroli wzrokowej na parametry stabilnoci postawy ciala, natomiast naley mie na uwadze to, e problem jest trudny diagnostycznie, wymaga szerszej i glbszej analizy. Pomimo, e w literaturze istniej doniesienia dotyczce bada nad stabilnoci posturaln, brak jest ujednoliconych procedur wskazujcych, które parametry ilociowe oceny wydolnoci systemu kontroli stabilnoci powinny by analizowane, aby zapewni wiarygodno bada [2,12]. Z uwagi na brak opracowanych norm parametrów stabilometrycznych, interpretacja uzyskanych z naszych bada wyników jest utrudniona. Na obecnym etapie wiedzy nie wiadomo czy mieszcz si one w granicach reakcji prawidlowych czy je przekraczaj. Autorzy niniejszego artykulu nadal prowadz badania i obserwacje zmian w ocenie stabilnoci postawy u pacjentów z PD przed i po przyjciu leków dopaminergicznych oraz przed i po leczeniu operacyjnym (DBS). Wyniki tych obserwacji bd przedmiotem nastpnych, szerszych opracowa. Wnioski 1. Obserwowane w grupie osób z chorob Parkinsona zwikszone wychwiania rodka cikoci ciala w obu 8. 9. 10. 11. Ocetkiewicz T, Skalska A, Grodzicki T. Badanie równowagi przy uyciu platformy balansowej ­ ocena powtarzalnoci metody. Gerontologia Polska 2006; 14: 144-48. Browne JE, O'Hare NJ. Reimage of the defferent methods of assessing balance. Physiotreatment 2001; 87(9): 489­95. Blaszczyk JW. Biomechanika kliniczna. Warszawa: PZWL; 2004. Rocchi L, Chiari L, Cappello A, Horak FB. Identification of distinct characteristics of postural sway in Parkinson´s disease: a feature selection procedure based on principial component analysis. Neurosci Lett 2006; 13(2): 140­48. Rocchi L, Chiari L, Horak FB. Effects of deep brain stimulation and levodopa on postural sway in Parkinson's disease. Neurol Neurosurg Psychiatry 2002; 73(3): 267-74. Strzecha M, Knapik H, Baranowski P, Pasiak J. Czlowiek zazwyczaj ma dwie nogi ­ ujcie stabilograficzne. Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, Lublin 2008. Bartoli A, Pirtosek Z, Rozman J, Ribari S. Postural stability of Parkinson's disease patient is improwed by decreasing rigidity. European Journal of Neurology 2005; 12: 156-59. Mraz M, Curzytek M, Mraz M, Skrzek A, Zubiska M. Stabilno posturalna osób z uszkodzeniem ukladu nerwowego. Acta Bio-Optica et Informatica Medica 2008; 14(2): 111-14. Jagielski J, Kubiczek-Jagielska M, Sobstyl M, Koziara H, Blaszczyk J, Zbek M, Zaleski M. Posturography as objective ewaluation of the balance system in Parkinson's disease patients after neurosurgical treatment. A preliminary report. Neurologia Neurochirurgia Polska 2006; 40(2): 127-33. Bronte-Stewart HM, Minn AY, Rodrigues K, Buckley EL. Nashner LM. Postural instability in idiopathic Parkinson's disease: the role of medication and unilateral pallidotomy. Brain 2002; 125(9): 2100-14. Mandyburg G, King WM, Moore K. Stereotactic posterioventral pallidotomy improves balance control as assessed by computrized posturography. Stereotact Funct Neurosurg. 1999; 72(2-4): 233-40. Melnick ME, Dowling GA, Aminoff MJ, Barbaro NM. Effect of pallidotomy on postural control and motor function in Parkinson disease. Arch Neurol 1999; 56(11): 1361-65. Colnat-Coulbois S, Gauchard GC, Maillard L, Barroche G, Vespignani H, Auque J, Perrin PP. Bilateral subthalamic nucleus stimulation improves balance control in Parkinson´s disease. J Neurol Neurosurg Psychiatry 2005; 76 (6): 780-87. przeprowadzonych testach powoduj zaburzenia równowagi, co moe wplywa na zwikszenie ryzyka upadków w tej grupie. 2. W badanych grupach zaobserwowano korelacj pomidzy wiekiem, a wartociami perimetru i pola elipsy w grupie kontrolnej (GK) w próbie z kontrol wzroku, czego nie obserwowano w grupie badanej (GB) ­ moe wiadczy to o zaburzeniach stabilnoci postawy ju w pocztkowym stadium choroby. 3. Parametry ilociowe okrelajce kolysanie postawy s czulym wskanikiem oceniajcym stan ukladu kontroli równowagi i mog by wykorzystywane zarówno w diagnostyce i ocenie zmian patologicznych, jak te w planowaniu procesu terapii i kontroli jej efektów. 4. Istnieje potrzeba wprowadzania do programu usprawniania pacjentów z chorob Parkinsona wicze równowanych z wykorzystaniem biofeedbacku na platformach stabilometrycznych. Pimiennictwo 1. Dyszkiewicz A, Opara J. Znaczenie posturometrii i stabilografii w rehabilitacji i zapobieganiu upadkom u osób po udarze mózgu. Zeszyty metodyczno-naukowe pt. Nowoczesna rehabilitacja po udarze mózgu. Katowice AWF 2006; 20: 127-40. Blaszczyk JW, Czerwosz L. Stabilno posturalna w procesie starzenia. Gerontologia Polska 2005; 13(1): 25-36. Opara J, Blaszczyk J, Dyszkiewicz A. Zapobieganie upadkom w chorobie Parkinsona. Rehabilitacja Medyczna 2005; 9(1): 31-34. Famula A, Nowotny-Czupryna O, Brzk A, Nowotny J, Kita B. Telereceptywna i proprioceptywna sprawno regulacji równowagi a stabilno ciala u osób starszych. Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2008; 4(6): 384-95. Kostiukow A, Rostkowska E, Samborski W. Badanie zdolnoci zachowania równowagi ciala. Roczniki Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie 2009; 55(3): 102-09. Nowotny J. red. Podstawy fizjoterapii. Kraków: Kasper; 2004. s.152-57. Gieremek K, Nowotny J, Gadzik TS, Ciela W. Ograniczenie, utrudnienia i wymagania stawiane fizjoterapii u osób starszych. Fizjoterapia Polska 2007; 2(4): 198-05. http://www.deepdyve.com/assets/images/DeepDyve-Logo-lg.png Advances in Rehabilitation de Gruyter

Evaluation of Postural Stability in Patients with Parkinson Disease

Download PDF
7 pages

Loading next page...
 
/lp/de-gruyter/evaluation-of-postural-stability-in-patients-with-parkinson-disease-h6vI3CxntX

References (19)

Publisher
de Gruyter
Copyright
Copyright © 2013 by the
ISSN
1734-4948
eISSN
1734-4948
DOI
10.2478/rehab-2014-0001
Publisher site
See Article on Publisher Site

Abstract

Introduction: Postural instability is important element of clinical presentation of patients with Parkinson disease. Objective of study was stabilometric evaluation of posture of patients with PD in comparison with healthy ones. Material and methods: 43 patients with PD and 46 healthy persons entered the study. TecnoBody platform was used for stabilometric assessment. Posture stability assessment was performed with and without patient's sight control. Patients with PD were tested in "on" mode. Results: The results of open eyes test in patients with PD were: P-T speed 11,86 ± 12,5 m/s, P-B speed 8,49±7,4 m/s, perimeter 385,3±368,2mm, ellipse field 388,58 ±658,6mm2. Results e-mail: mariakloda@autograf.pl obtained in the eyes closed test were: P-T speed 20,44±18 m/s, P-B speed 13,09±10,5 m/s, perimeter 637,21 ±530,9mm, ellipse field 756,16±888,7mm2. Results in healthy controls in open eyes test were: P-T speed 5,23±2 m/s, P-B speed 4,26±1,7 m/s, perimeter 176,67 ±66mm, ellipse field 100,23 ±71,1mm2. Fairly results obtained in eyes shut test were: P-T speed 10,28±4,4 m/s, P-B speed 5,91±3 m/s, perimeter 296,26 ±123,9mm, ellipse field 218 ±140,7mm2. Statistically significant differences (p<0,05) between groups in all four stabilometric parameters in both tests were recorded. Conclusions: 1. Increased deflection of body's center of gravity in patients with PD causes imbalance which may be a reason of any falls. 2. Positive correlation was observed between age and perimeter values in control group in tests with eyes closed and opened. The correlation was not observed in tested group. Keywords: postural stability, posturography, imbalance, specific gravity, balance W naszej pracy skoncentrowalimy si na ocenie redniej prdkoci przemieszczania rodka masy ciala (Center of mass ­ COM ) w plaszczynie strzalkowej i czolowej oraz analizie perimetru i pola elipsy. Wstp Stabilno postawy ciala zalena jest od szybkoci z jak uklad nerwowy jest w stanie wychwyci, zanalizowa i skorygowa zaklócenia stabilnoci oraz dobra odpowiedni program ruchowy, który zapobiegnie utracie równowagi [1]. Zaburzenia kontroli posturalnej wynikaj z zaburze strukturalnych bd funkcjonalnych, zachodzcych w obrbie orodkowego ukladu nerwowego (OUN), który stanowi nadrzdny uklad sterujcy, bd w obrbie podrzdnego ukladu miniowo-szkieletowego bdcego ukladem wykonawczym [2,3]. Problem kontroli równowagi i stabilnoci ciala jest zagadnieniem zloonym i wymaga wielokierunkowej analizy dla pelnego zobrazowania przyczyn tych zaburze [2,4-7]. Zaburzenia stabilnoci posturalnej i równowagi jakie obserwuje si ju w pierwszych stadiach choroby Parkinsona (Parkinson´s disease ­ PD), s istotnym elementem obrazu klinicznego tej jednostki chorobowej. PD jest schorzeniem neurodegeneracyjnym o nieznanej etiologii. Charakterystyczne objawy chorobowe tj. bradykinezja, drenie spoczynkowe, sztywno miniowa, rozwijaj si powoli. Schorzenie ma charakter przewlekly, postpujcy i prowadzi m.in. do znacznego upoledzenia czynnoci narzdu ruchu. W zalenoci od stadium choroby w jakim znajduje si pacjent, stosuje si odpowiednie leczenie farmakologiczne, które jak dotd nie powstrzymuje postpu choroby, ale pozwala zmniejszy nasilenie objawów. Stosowane w praktyce medycznej testy równowagi daj jedynie jakociowy obraz badanej cechy (np. test Romberga oceniany jako dodatni lub ujemny). Ilociow metod diagnostyczn pozwalajc na obiektywn ocen stabilnoci ciala jest posturografia statyczna przeprowadzana na platformach stabilometrycznych [2,4,5,8-10]. Celem bada byla ocena zdolnoci utrzymania stabilnoci ciala oraz okrelenie roli analizatora wzroku w procesie utrzymania równowagi u pacjentów z rozpoznan idiopatyczn chorob Parkinsona w porównaniu z grup osób zdrowych (bez cech uszkodzenia OUN). Material i metody Grup badan (GB) stanowilo 43 pacjentów (w tym 16 kobiet i 27 mczyzn) hospitalizowanych z powodu idiopatycznej choroby Parkinsona w Klinice Neurologii Wydzialu Nauki o Zdrowiu Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego w okresie od sierpnia 2010 do lutego 2011 roku. Stopie zaawansowania choroby oceniano na podstawie Ujednoliconej Skali Oceny Choroby Parkinsona (Unified Parkinson´s Disease Rating Scale ­ UPDRS). Dokonano równie oceny wedlug klasyfikacji Hoehn&Yahr (H&Y). Do grupy badanej kwalifikowano pacjentów bdcych w I, II i III stadium choroby wg H&Y. redni czas od momentu rozpoznania choroby wynosil 8,36±4,9 lat. redni wiek badanych pacjentów to 59,7±9,8 lat, masa ciala 76,5±11,7 kg, wzrost 165,6±8,8 cm (tabela 1). Grup kontroln (GK) stanowilo 46 osób bez objawów uszkodzenia OUN, (w tym 37 kobiet i 9 mczyzn). redni wiek 59,3±10,1 lat, masa ciala 74,54±16,3 kg, wzrost 164±8,1cm. (tabela 1). Do grupy kontrolnej kwalifikowano na podstawie analizy uzyskanych w ankiecie autorskiej odpowiedzi. Negatywna odpowied na wszystkie z postawionych pyta pozwalala zakwalifikowa dan osob do grupy kontrolnej. Pytania zawarte w ankiecie przedstawiono w tabeli 2. 7 ­ rednia P-T prdko (mm/s) ­ rednia prdko przemieszczania si rodka masy ciala w plaszczynie strzalkowej, ­ rednia P-B prdko (mm/s) ­ rednia prdko przemieszczania si rodka masy ciala w plaszczynie czolowej, ­ perimetr (mm) ­ dlugo drogi rzutu rodka masy ciala w czasie trwania próby (punkt przyloenia sil reakcji podloa ­ center of pressure COP), ­ pole elipsy (mm²) ­ utworzone przez polczone punkty najwikszych wychyle COP. Badania przeprowadzono jednorazowo w takich samych warunkach dla kadej osoby badanej (po nocy przespanej bez zaburze, po spoyciu lekkiego posilku, w godzinach 9-10 rano). Pacjentów z PD badano w stanie ,,on" ok. 1 godz. po przyjtej dawce leku z grupy dopaminergicznych. Uzyskane parametry z powyszych bada zapisano w jednej bazie danych i opracowano statystycznie. Do oceny zmiennych wykorzystano redni arytmetyczn, odchylenie standardowe (SD) oraz frakcje procentowe. Wyniki rejestrowano w arkuszu Exel. W oparciu o wyniki analizy statystycznej wykorzystano test U Manna-Witneya. Istotnoci statystyczne przyjto na poziomie p<0,05. Do analizy wykorzystano program Statistica 8.0 na licencji akademickiej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Uzyskano zgod Komisji Bioetycznej przy Warszawskim Uniwersytecie Medycznym (KB 3/2011). Tab. 1. Dane demograficzne i kliniczne badanych grup Tab. 1. Vital and clinical statistics of the groups tested Grupa Liczba osób Wiek (lata) Masa ciala (kg) Dlugo ciala (cm) BMI Czas zachorowania (lata) H&Y (on) (punkty) H&Y (off) (punkty) UPDRS (on) (punkty) UPDRS (off) (punkty) Grupa badana ­ GB 43 K 16 M 27 59,7 ± 9,8 76,5 ± 11,7 165,6 ± 8,8 26,6 ± 3,4 8,36 ± 4,9 1,72 ± 0,7 2,39 ± 0,8 19,81 ± 11,7 38,14 ± 20,2 Grupa kontrolna ­ GK 46 K 37 M 9 59,3 ± 10,1 74,54 ± 16,3 164 ± 8,1 27,62 ± 5 H&Y ­ Klasyfikacja wedlug Hoehn&Yahr. UPDRS ­ Ujednolicona Skala Oceny Choroby Parkinsona (Unified Parkinson´s Disease Rating Scale). on ­ dzialanie leku z grupy dopaminergicznych. off ­ braku dzialania leku z grupy dopaminergicznych Tab. 2. Pytania ankiety kwalifikujcej do grupy kontrolnej ­ opis w tekcie Tab. 2. Inquiries from the qualification questionnaire to a control group ­ description in the text ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ przebyte incydenty neurologiczne, przebyte lub istniejce choroby neurologiczne, cukrzyca, przebyte zlamania, zwichnicia, skrcenia w obrbie koczyn dolnych, wady postawy w plaszczynie strzalkowej i czolowej, interwencje neurochirurgiczne w obrbie glowy i krgoslupa, znaczce wady wzroku, ostre incydenty bólowe w okresie ostatnich 3 miesicy, przyjmowanie rodków farmakologicznych mogcych upoledza, zachowania równowane (nasenne, antydepresyjne i uspokajajce). Wyniki Analiza uzyskanych wartoci redniej prdkoci P-T (mm/s) przemieszczania si COP w grupie GB ujawnila wiksze wartoci (11,86±12,5 mm/s) (tabela 3) w stosunku do grupy kontrolnej GK (5,23±2 mm/s) (tabela 5) w próbie z kontrol wzroku (p<0,000009) (tabela 7). Istotny wzrost tych wartoci odnotowano równie w tecie bez kontroli wzroku (p<0,00009; tabela 8). W grupie GB uzyskano 20,44±18 mm/s, natomiast w grupie GK 10,28±4,4 mm/s (tabela 4 i 5). Dodatkowo obserwuje si u pacjentów z PD rónic 8,58 mm/s redniej prdkoci P-T uzyskanej w próbie z oczami otwartymi w stosunku do rezultatów otrzymanych w próbie bez kontroli wzroku. W grupie GK rónica ta wyniosla 5,05 mm/s. Równie interesujce wyniki uzyskano analizujc wartoci redniej prdkoci P-B (mm/s). W próbie z kontrol wzroku w grupie GB odnotowano warto 8,49±7,4 (mm/s; tabela 3), podczas gdy w grupie GK 4,26±1,7 (mm/s; tabela 5),(p<0,006; tabela 7). Co ciekawe, warto tego parametru stabilometrycznego równie ulegla istotnemu (p<0,000006) (tabela 8) wzrostowi w próbie bez kontroli wzroku w obu badanych grupach. W grupie GB rednia prdko P-B (mm/s) wzrosla o 4,6 (mm/s), a w grupie GK o 1,65 (mm/s). Wszyscy badani zostali zapoznani z metodyk i celem bada oraz wyrazili wiadom zgod na udzial w badaniach. Do oceny stabilometrycznej postawy zastosowano platform ,,TecnoBody" z oprogramowaniem Prokain 3, które dokumentuje i poddaje analizie zebrane dane. Badanie realizowano wedlug nastpujcego schematu: badany przyjmowal pozycj swobodnie stojc na platformie z koczynami górnymi opuszczonymi wzdlu tulowia i stopami ustawionymi na szeroko bioder w okrelonych punktach na platformie. Nastpnie koncentrowal wzrok na wskazanym, nieruchomym punkcie umieszczonym na wysokoci wzroku w odlegloci 3 metrów. Dokonano pomiarów podczas swobodnego stania z otwartymi oczami (czas pomiaru 30 s). Nastpnie dokonano badania w tej samej pozycji wyjciowej bez kontroli wzroku (30 s). Do opisu reakcji równowanych zastosowano: Kolejnym parametrem poddanym obserwacji byl perimetr (mm). Wyniki uzyskane w próbie z kontrol wzroku przedstawiaj si nastpujco: w grupie GB rednie wartoci perimetu wyniosly 385,3±368,2 mm, natomiast w grupie GK 176,67±66 mm. Rónica uzyskanych wyników okazala si istotna (p<0,00006). Analiza wyników dotyczcych perimetru wskazuje tendencj do zwikszenia dlugoci tej drogi w próbie z wylczeniem kontroli wzroku. W grupie pacjentów z PD dlugo drogi rednio ulegla zwikszeniu o 251 mm, a w grupie GK 119,59 mm. Uzyskane rónice pomidzy obiema grupami okazaly si istotne (p < 0,000001). Prezentujc wyniki dotyczce rednich wartoci pola elipsy w grupie GB obserwuje si zwikszenie ich o 367,58 mm² po wylczeniu kontroli wzrokowej (tabela 4). W grupie kontrolnej rónica wartoci uzyskanych w obu próbach nie byla ju tak dua (wyniosla Tab. 3. Wartoci parametrów stabilometrycznych uzyskane w grupie badanej (GB) w próbie z kontrol wzroku Tab. 3. Stabilometric perimeters values obtained in the tested group (GT) in tests performed with eyes opened Zmienna Oczy otwarte ­ rednia P-T prdko (mm/sec) Oczy otwarte ­ rednia P-B prdko (mm/sec) Oczy otwarte ­ Perimetr (mm) Oczy otwarte ­ Pole elipsy (mm²) rednia Mediana 11,86 8,49 385,3 388,58 8,0 4,0 225,0 207,0 Odchylenie standardowe 12,5 7,4 368,2 658,6 118,23 mm²), cho równie znaczca (w próbie z kontrol wzroku poziom istotnoci pomidzy grupami wyniósl p<0,000001, natomiast w próbie z zamknitymi oczami p<0,0000001) (tabela 7 i 8). Dokonano równie oceny korelacji uzyskanych wyników parametrów stabilometrycznych ze stanem klinicznym pacjentów z PD. Zaobserwowano brak korelacji wszystkich czterech parametrów stabilometrycznych ze stanem klinicznym ocenianym wedlug skal UPDRS i H&Y, jak równie czasem od momentu postawienia rozpoznania i wieku chorych na PD. Na podkrelenie zasluguje fakt uzyskania korelacji pomidzy wiekiem, a dlugoci cieki COM (R=0,302356 p<0,041) i pola elipsy (R=0,316439 p<0,032) w grupie GK w próbie z kontrol wzroku (tabela 9), czego nie obserwowano w grupie GB (tabela 10). Wyniki potwierdzaj postpujcy wraz z wiekiem deficyt stabilnoci. Tab. 5. Wartoci parametrów stabilometrycznych uzyskane w grupie kontrolnej (GK) w próbie z kontrol wzroku Tab. 5. Stabilometric perimeters values obtained in the control group (GC) in tests performed with eyes opened Zmienna Oczy otwarte ­ rednia P-T prdko (mm/sec) Oczy otwarte ­ rednia P-B prdko (mm/sec) Oczy otwarte ­ Perimetr (mm) Oczy otwarte ­ Pole elipsy (mm²) rednia Mediana 5,23 4,26 176,67 100,23 5,0 4,0 168,0 82,5 Odchylenie standardowe 2,0 1,7 66,0 71,1 Tab. 4. Wartoci parametrów stabilometrycznych uzyskane w grupie badanej (GB) w próbie bez kontroli wzroku Tab. 4. Stabilometric perimeters values obtained in the tested group (GT) in tests performed with eyes closed Zmienna Oczy zamknite ­ rednia P-T prdko (mm/sec) Oczy zamknite ­ rednia P-B prdko (mm/sec) Oczy zamknite ­ Perimetr (mm) Oczy zamknite ­ Pole elipsy (mm²) rednia Mediana 20,44 13,09 637,21 756,16 15,0 8,0 455,0 450,0 Odchylenie standardowe 18,0 10,5 530,9 888,7 Tab. 6. Wartoci parametrów stabilometrycznych uzyskane w grupie kontrolnej (GK) w próbie bez kontroli wzroku Tab. 6. Stabilometric perimeters values obtained in the control group (GC) in tests performed with eyes closed Zmienna Oczy zamknite ­ rednia P-T prdko (mm/sec) Oczy zamknite ­ rednia P-B prdko (mm/sec) Oczy zamknite ­ Perimetr (mm) Oczy zamknite ­ Pole elipsy (mm²) rednia Mediana 10,28 5,91 296,26 218,5 9,0 5,0 251,0 191,0 Odchylenie standardowe 4,4 3,0 123,9 140,7 Tab. 7. Porównanie wartoci parametrów stabilometrycznch w obu badanych grupach uzyskane w próbie z kontrol wzroku (test U Manna-Whitneya) Tab. 7. Comparison of stabilometric perimeters values in the both tested groups obtained in the test performed with eyes opened (U Mann-Whitney test) Zmienna Sum.rang. GB Oczy otwarte-rednia P-T Prdko (mm/sec) Oczy otwarte-rednia P-B Prdko (mm/sec) Oczy otwarte- Perimetr (mm) Oczy otwarte-Pole elipsy (mm²) 2475,00 2267,00 2424,50 2534,50 Test U Manna-Whitneya Wzgldem zmiennej: grupa Sum.rang GK 1530,00 1738,00 1580,50 1470,50 P 0,000009 0,00649 0,00006 0,000001 P 0,000009 0,00540 0,00005 0,00000 Tab. 8. Porównanie wartoci parametrów stabilometrycznch w obu badanych grupach uzyskane w próbie bez kontroli wzroku (test U Manna-Whitneya) Tab. 8. Comparison of stabilometric perimeters values in the both tested groups obtained in the test performed with eyes closed (U Mann-Whitney test) Zmienna Sum.rang. GB Oczy zamknite-rednia P-T prdko (mm/sec) Oczy zamknite-rednia P-B prdko (mm/sec) Oczy zamknite- Perimetr (mm) Oczy zamknite-Pole elipsy (mm²) 2413,00 2485,00 2532,50 2550,00 Test U Manna-Whitneya Wzgldem zmiennej: grupa Sum.rang GK 1592,00 1520,00 1472,50 1455,00 P 0,00008 0,000006 0,00000 0,0000001 P 0,00008 0,00000 0,00000 0,00000 Tab. 9. Korelacja wieku i perimetru w grupie kontrolnej (GK) w tecie z kontrol i bez kontroli wzroku Tab. 9. Correlation of age and perimeter values in the control group (GC) obtained in the test performed with eyes closed and opened Para zmiennych Wiek i Perimetr (mm) oczy otwarte Wiek i Perimetr (mm) oczy zamknite Korelacja porzdku rang Spearmana R Spearman 0,302356 -0,030435 t(N-2) 2,10408 -0,20198 p 0,041120 0,840866 Tabela 10. Korelacja wieku i perimetru w grupie badanej (GB) w tecie z kontrol i bez kontroli wzroku Table 10. Correlation of age and perimeter values in the tested group (GT) obtained in the test performed with eyes closed and opened Para zmiennych Wiek i Perimetr (mm) oczy otwarte Wiek i Perimetr (mm) oczy zamknite Korelacja porzdku rang Spearmana R Spearman 0,044787 -0,002232 t(N-2) 0,287068 0,014291 p 0,775506 0,988667 Dyskusja Zaburzenia równowagi statycznej nie zawsze zwizane s z nieprawidlowym funkcjonowaniem ukladu równowagi, który tworz: uklad przedsionkowy zlokalizowany w uchu wewntrznym, narzd wzroku i receptory czucia glbokiego rozmieszczone na powierzchniach stawowych i cignach [1,5]. Niekiedy przyczynami niestabilnoci posturalnej s niektóre schorzenia i zabu- rzenia majce charakter przewlekly, jak równie przyjmowane przewlekle substancje psychoaktywne [5]. Badania równowagi i stabilnoci ciala na platformie stabilometrycznej stanowi istotny element obiektywnej diagnostyki. Dziki ocenie konkretnych parametrów ilociowych mona diagnozowa pacjenta pod ktem progresji zaburze, wplywu stosowanej farmakoterapii oraz planowania procesu fizjoterapii pacjentów z PD [5,11]. Na podstawie oceny wybranych parametrów stabilometrycznych zaobserwowano istotnie gorsz stabilno ciala pacjentów z PD w porównaniu z osobami zdrowymi. Przeprowadzona analiza wykazala istotne rónice redniej prdkoci przemieszczania si COP w plaszczynie strzalkowej i czolowej, pola powierzchni oraz dlugoci calkowitej cieki pomidzy badanymi grupami. Obserwowany w grupie GB wzrost tych parametrów moe wskazywa na gorsz stabilno ciala w pozycji stojcej. W medycznych bazach literaturowych istnieje wiele prac analizujcych posturografi u pacjentów z PD, na tej podstawie mona sdzi, e zagadnienie zyskuje coraz wiksz popularno. Stwierdzono, i pelny pogld na mechanizmy kontroli posturalnej daje ocena kilku parametrów opisujcych rekcje równowane [11]. Wyróniono wród nich: perimetr, pole elipsy, prdko przemieszczania si rodka masy ciala w plaszczynie strzalkowej i czolowej, kierunek przemieszczania si rodka masy ciala (plaszczyzna strzalkowa i czolowa), posturalna asymetria pomidzy praw i lew koczyn [11-13]. Zmniejszenie wartoci parametrów stabilnoci ciala u pacjentów z idiopatyczn chorob Parkinsona po podaniu preparatów dopaminergicznych potwierdzilo w swoich badaniach wielu innych autorów. Rocchi L. i wsp. porównywali wplyw glbokiej stymulacji mózgu (Deep Brain Stimulation ­ DBS) oraz lewodopy na stabilno postawy w grupie szeciu pacjentów z PD. Pacjenci poddani zostali czterem testom: off DBS i lewodopa, on DBS, on lewodopa, on DBS i lewodopa. Autorzy ci dowiedli, e wiksz popraw parametrów stabilometrycznych uzyskali pacjenci po wlczeniu DBS ni po wlczeniu lewodopy [12]. Bartoli A. i wsp. dokonali bada, które mialy odpowiedzie na pytanie, czy stabilno posturalna u pacjentów z PD poprawia si dziki redukowaniu sztywnoci po zastosowaniu leku dopaminergicznego jakim jest apomorfina. Autorzy przeprowadzili trzy pomiary stabilometryczne z oczami otwartymi w odstpie 5-10 minut w stanie oddzialywania i braku dzialania apomorfiny, z czego wyniki tylko drugiego testu poddane zostaly analizie. Zaobserwowano efekt dzialania apomorfiny na mechanizmy równowagi uzyskujc dodatni korelacj pomidzy zmniejszeniem sztywnoci mini posturalnych, a popraw stabilnoci postawy wyraon zmniejszeniem calkowitej oscylacji COP oraz niszymi wartociami oscylacji w kierunku przód ­ tyl [14]. Mraz M. i wsp. na podstawie przeprowadzonych bada wysunli wnioski, i stabilno postawy ciala u osób z PD w porównaniu z osobami zdrowymi cechuj wiksze wartoci calkowitej drogi przemieszczania si COP oraz pola powierzchni. Przeanalizowane badania dostarczyly dowodów na nasilenie niestabilnoci postawy po wylczeniu kontroli wzrokowej [15]. W literaturze odnaleziono prace, które prezentowaly wyniki bada nad stabilnoci posturaln po operacyjnym leczeniu PD [16-20]. Jagielski i wsp. stwierdzili, e w 2 tygodnie po przeprowadzeniu zabiegu jedno- stronnej tylnobrzusznobocznej pallidotomii wikszo parametrów posturograficznych w fazie off ulegla poprawie. Poprawa w fazie on byla mniej wyraona [16]. Obserwowano równie zmniejszanie nasilenia drenia czy sztywnoci po zabiegu obustronnej talamotomii, co przeloylo si na zwikszenie stabilnoci postawy [20]. W prezentowanej pracy wykazano równie istotny wplyw kontroli wzrokowej na wartoci stabilometryczne. Wylczenie kontroli wzrokowej prowadzi do zwikszenia prdkoci i amplitudy wychwia. Znaczenie kontroli wzrokowej w regulacji stabilnoci ciala jest wyrane w obu badanych grupach, ale wiksze u pacjentów z PD. W rezultacie odnotowano: przyspieszenie kolysania postawy w plaszczynie strzalkowej i czolowej. Obserwowany wzrost prdkoci przemieszczania si COP w plaszczynie strzalkowej wskazuje na wiksze zaangaowanie strategii dystalno-proksymalnej (wiksze zaangaowanie mm. w obrbie stawu skokowego) w utrzymaniu równowagi ciala ni strategii proksymalno-dystalnej (mm. przywodziclieli i odwodzicieli stawu biodrowego, które w wikszym stopniu odpowiadaj za stabilno w kierunku bocznym). Wykazano równie wydluenie drogi rzutu rodka cikoci oraz pola elipsy. Famula A. i wsp. przeprowadzili badania nad sprawnoci regulacji równowagi, a stabilnoci ciala u osób starszych w próbie z kontrol i bez kontroli wzroku. Uzyskane wyniki dotyczce dlugoci drogi rzutu rodka cikoci, ujawnialy tendencj do wydluania dlugoci tej drogi wraz z wylczeniem kontroli wzrokowej [4]. W niniejszej pracy skupiono si przede wszystkim na obserwacji wplywu kontroli wzrokowej na parametry stabilnoci postawy ciala, natomiast naley mie na uwadze to, e problem jest trudny diagnostycznie, wymaga szerszej i glbszej analizy. Pomimo, e w literaturze istniej doniesienia dotyczce bada nad stabilnoci posturaln, brak jest ujednoliconych procedur wskazujcych, które parametry ilociowe oceny wydolnoci systemu kontroli stabilnoci powinny by analizowane, aby zapewni wiarygodno bada [2,12]. Z uwagi na brak opracowanych norm parametrów stabilometrycznych, interpretacja uzyskanych z naszych bada wyników jest utrudniona. Na obecnym etapie wiedzy nie wiadomo czy mieszcz si one w granicach reakcji prawidlowych czy je przekraczaj. Autorzy niniejszego artykulu nadal prowadz badania i obserwacje zmian w ocenie stabilnoci postawy u pacjentów z PD przed i po przyjciu leków dopaminergicznych oraz przed i po leczeniu operacyjnym (DBS). Wyniki tych obserwacji bd przedmiotem nastpnych, szerszych opracowa. Wnioski 1. Obserwowane w grupie osób z chorob Parkinsona zwikszone wychwiania rodka cikoci ciala w obu 8. 9. 10. 11. Ocetkiewicz T, Skalska A, Grodzicki T. Badanie równowagi przy uyciu platformy balansowej ­ ocena powtarzalnoci metody. Gerontologia Polska 2006; 14: 144-48. Browne JE, O'Hare NJ. Reimage of the defferent methods of assessing balance. Physiotreatment 2001; 87(9): 489­95. Blaszczyk JW. Biomechanika kliniczna. Warszawa: PZWL; 2004. Rocchi L, Chiari L, Cappello A, Horak FB. Identification of distinct characteristics of postural sway in Parkinson´s disease: a feature selection procedure based on principial component analysis. Neurosci Lett 2006; 13(2): 140­48. Rocchi L, Chiari L, Horak FB. Effects of deep brain stimulation and levodopa on postural sway in Parkinson's disease. Neurol Neurosurg Psychiatry 2002; 73(3): 267-74. Strzecha M, Knapik H, Baranowski P, Pasiak J. Czlowiek zazwyczaj ma dwie nogi ­ ujcie stabilograficzne. Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, Lublin 2008. Bartoli A, Pirtosek Z, Rozman J, Ribari S. Postural stability of Parkinson's disease patient is improwed by decreasing rigidity. European Journal of Neurology 2005; 12: 156-59. Mraz M, Curzytek M, Mraz M, Skrzek A, Zubiska M. Stabilno posturalna osób z uszkodzeniem ukladu nerwowego. Acta Bio-Optica et Informatica Medica 2008; 14(2): 111-14. Jagielski J, Kubiczek-Jagielska M, Sobstyl M, Koziara H, Blaszczyk J, Zbek M, Zaleski M. Posturography as objective ewaluation of the balance system in Parkinson's disease patients after neurosurgical treatment. A preliminary report. Neurologia Neurochirurgia Polska 2006; 40(2): 127-33. Bronte-Stewart HM, Minn AY, Rodrigues K, Buckley EL. Nashner LM. Postural instability in idiopathic Parkinson's disease: the role of medication and unilateral pallidotomy. Brain 2002; 125(9): 2100-14. Mandyburg G, King WM, Moore K. Stereotactic posterioventral pallidotomy improves balance control as assessed by computrized posturography. Stereotact Funct Neurosurg. 1999; 72(2-4): 233-40. Melnick ME, Dowling GA, Aminoff MJ, Barbaro NM. Effect of pallidotomy on postural control and motor function in Parkinson disease. Arch Neurol 1999; 56(11): 1361-65. Colnat-Coulbois S, Gauchard GC, Maillard L, Barroche G, Vespignani H, Auque J, Perrin PP. Bilateral subthalamic nucleus stimulation improves balance control in Parkinson´s disease. J Neurol Neurosurg Psychiatry 2005; 76 (6): 780-87. przeprowadzonych testach powoduj zaburzenia równowagi, co moe wplywa na zwikszenie ryzyka upadków w tej grupie. 2. W badanych grupach zaobserwowano korelacj pomidzy wiekiem, a wartociami perimetru i pola elipsy w grupie kontrolnej (GK) w próbie z kontrol wzroku, czego nie obserwowano w grupie badanej (GB) ­ moe wiadczy to o zaburzeniach stabilnoci postawy ju w pocztkowym stadium choroby. 3. Parametry ilociowe okrelajce kolysanie postawy s czulym wskanikiem oceniajcym stan ukladu kontroli równowagi i mog by wykorzystywane zarówno w diagnostyce i ocenie zmian patologicznych, jak te w planowaniu procesu terapii i kontroli jej efektów. 4. Istnieje potrzeba wprowadzania do programu usprawniania pacjentów z chorob Parkinsona wicze równowanych z wykorzystaniem biofeedbacku na platformach stabilometrycznych. Pimiennictwo 1. Dyszkiewicz A, Opara J. Znaczenie posturometrii i stabilografii w rehabilitacji i zapobieganiu upadkom u osób po udarze mózgu. Zeszyty metodyczno-naukowe pt. Nowoczesna rehabilitacja po udarze mózgu. Katowice AWF 2006; 20: 127-40. Blaszczyk JW, Czerwosz L. Stabilno posturalna w procesie starzenia. Gerontologia Polska 2005; 13(1): 25-36. Opara J, Blaszczyk J, Dyszkiewicz A. Zapobieganie upadkom w chorobie Parkinsona. Rehabilitacja Medyczna 2005; 9(1): 31-34. Famula A, Nowotny-Czupryna O, Brzk A, Nowotny J, Kita B. Telereceptywna i proprioceptywna sprawno regulacji równowagi a stabilno ciala u osób starszych. Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2008; 4(6): 384-95. Kostiukow A, Rostkowska E, Samborski W. Badanie zdolnoci zachowania równowagi ciala. Roczniki Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie 2009; 55(3): 102-09. Nowotny J. red. Podstawy fizjoterapii. Kraków: Kasper; 2004. s.152-57. Gieremek K, Nowotny J, Gadzik TS, Ciela W. Ograniczenie, utrudnienia i wymagania stawiane fizjoterapii u osób starszych. Fizjoterapia Polska 2007; 2(4): 198-05.

Journal

Advances in Rehabilitation – de Gruyter

Published: Mar 1, 2013

There are no references for this article.